In 10 stappen naar een vliegplan

‘I love it when a plan comes together!’ Ook al ken je de televisieserie ‘the A-team’ niet, je zal ongetwijfeld wel eens deze befaamde zin gehoord hebben! Kolonel ‘Hannibal’ Smith zei het aan het eind van élke aflevering, als hij met een ingenieus plan weer een stel boeven opgerold had.

Ik ben benieuwd of een aflevering ook goed was afgelopen, als mijn grote jeugdheld een vliegplan had moeten maken. In een vliegplan staat álle informatie hoe een vliegtuig van A naar B komt. En dat is véél! Een ‘vluchtplanner’ krijgt de vertrek- en aankomsttijd door en stelt vervolgens het meest gunstige vliegplan samen, afhankelijk van vele factoren. Tien dingen om rekening mee te houden:

1. Vertrek- en landingsbaan

Dit is handig om mee te beginnen! Je moet toch een vertrekpunt hebben. En ergens heen willen.
De verkeersleiding bepaalt de baan, maar je kan als vliegplanner de baan voorspellen aan de hand van de windrichting. De baan met (de meeste) tegenwind zal meestal gebruikt worden.

2. Route

Welke route vlieg je van vertrekbaan naar landingsbaan? Je hebt toestemming van de betreffende landen nodig om in hun luchtruimte te vliegen. Als je geen toestemming hebt om in een bepaalde luchtruimte te vliegen, moet de route aangepast worden.

Flight plan Route

3. Hoogtes

Op de route kunnen verschillende ‘hoogtes’ worden gehanteerd. Hoe lichter het vliegtuig, hoe hoger je kan vliegen. Hoe hoger je kunt vliegen, hoe meer brandstof bespaard wordt. Tenzij er op lagere hoogte meer wind mee is, dan is het wellicht toch voordeliger om laag te vliegen.

Flight Plan

Pagina 3 (van de 20) van een vliegplan van Amsterdam naar New York.

4. Het weer

De wind is dus erg belangrijk voor het opstijgen, landen én de hoogtes die je gedurende de vlucht vliegt. En hiermee ook op de duur van de vlucht en (dus) op het brandstofverbruik. Maar ook de temperatuur is van invloed op de hoogte, snelheid en het gewicht van het vliegtuig. In deze video zie je hoe een vliegplan gebruikt wordt.

5. Gewicht

Hoe zwaar is het vliegtuig zélf? En hoe zwaar zal het vliegtuig zijn, inclusief de verwachte passagiers, de crew, de vracht, catering, water, brandstof, etc.? Het totale gewicht van het vliegtuig zal onder andere invloed hebben op de snelheid die je moet hanteren om op te kunnen stijgen.

6. Snelheid

Welke snelheden laat je het vliegtuig vliegen? Lagere snelheden betekenen een zuiniger brandstofverbruik, maar je wilt de gewenste aankomsttijd niet in gevaar brengen.

7. Brandstofhoeveelheid

Het vliegtuig wordt onnodig zwaarder als je teveel brandstof meeneemt. Alle bovenstaande factoren hebben invloed op de hoeveelheid brandstof voor de vlucht. Maar ook het vliegtuigtype en of bijvoorbeeld de airco in de vrachtruimte aan moet (zoals bij het vervoer van vis, asperges of bloemen) beïnvloeden de te verbruiken hoeveelheid.

Flight Plan

8. Uitwijkhavens

Als er om wat voor reden niet geland kan worden op de gewenste bestemming, moet in het vliegplan opgenomen zijn wat de ‘uitwijkhavens’ zijn. Voor deze mogelijke extra vluchttijd moet ook extra brandstof meegenomen worden.

Departure KLM

9. Taxitijd

In geval van de-icing of bij een landing op de ‘verste’ baan van het vliegveld, zal de taxitijd toenemen.

10. Alternatieve routes

Meerdere wegen leiden naar Rome. Is de route waarbij je in kaarsrechte lijn van A naar B vliegt wel de beste? Je ziet dat onder andere een route, de wind, de hoogte, brandstofverbruik, temperatuur en snelheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Misschien hebben andere routes bijvoorbeeld gunstigere wind om sneller en/of met minder brandstofverbruik op de eindbestemming te komen. Welke combinatie van dit alles maakt het gunstigste vliegplan?

Als je van al deze informatie ‘even’ een plan maakt, kan de verkeersleiding geïnformeerd worden en de gewenste hoeveelheid brandstof besteld worden. De piloten krijgen het totale plan digitaal op hun Ipad, zodat zij een vlucht optimaal kunnen voorbereiden én uitvoeren. I love it when a flightplan comes together!

Loading