De betrouwbare straalmotor

We hebben in deze serie over de techniek van vliegtuigen en motoren veel geschreven over innovaties en ontwikkelingen, en natuurlijk zien we graag dat deze ontwikkelingen nog veel sneller zouden gaan. In dit blog vertel ik je meer over de achtergrond van de ontwikkeling van een vliegtuigmotor. Over wat maakt dat deze motor zo enorm betrouwbaar is (geworden). 

Halverwege de vijftiger jaren

De vliegtuiggasturbine of straalmotor is in gebruik sinds halverwege jaren vijftig van de vorige eeuw. Toen vlogen de eerste straalvliegtuigen zoals de Britse Comet en de Amerikaanse Boeing 707 en Douglas DC8 in de lucht.

Sinds die beginjaren heeft de vliegtuiggasturbine een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Van pure straight jet waar alle aangezogen lucht door de motor zelf stroomt, tot de huidige bypass-motoren waarbij een groot deel van de aangezogen lucht om de basismotor heen stroomt.

Niet van de ene op de andere dag

De grote voordelen van dit ontwerp zijn een veel lagere geluidsproductie en een veel lager brandstofverbruik. Een dergelijke ontwikkeling gaat niet van de ene dag op de andere dag. Dat komt door de complexe technologie en de enorme eisen die we stellen aan veiligheid en betrouwbaarheid van alles wat met vliegen te maken heeft.

Hoe lang duurt de ontwikkeling van een nieuwe motor?

Globaal gesproken is een fabrikant 10 jaar bezig met de ontwikkeling en de introductie van een nieuwe motor. De eerste ontwerpfase is natuurlijk gebaseerd op het type vliegtuig waar deze motor voor gebruik gaat worden. Zo vinden er tijdens het gehele ontwerpproces testen plaats van elk ontworpen component. Tot het moment dat de motor voor het eerst in zijn geheel getest gaat worden in een proefstand.

Testen vindt plaats aan de grond waarbij de motor aan allerlei extreme belastingen en situaties blootgesteld wordt, maar ook gemonteerd in speciaal daarvoor uitgeruste vliegtuigen.

Uiteindelijk resulteert dit in een bewijs van luchtwaardigheid en mag de motor ingezet worden voor de commerciële luchtvaart.

Dit proces neemt dus vele jaren in beslag en de belangrijkste reden hiervoor is veiligheid. Dit alles heeft de luchtvaart gebracht waar we nu staan; een veilig en betrouwbaar vervoermiddel. Vandaar dat we continue blijven werken om de bestaande types te verbeteren. En met continue bedoel ik ook echt tijdens de gehele gebruiksduur, gericht op de dagelijkse operatie. Het proces stopt nooit.

Hoe lang is een motor en vliegtuigtype in gebruik?

Gebruiksduur van een vliegtuig kan wel 25 jaar bedragen, de motortypes over de verschillende vliegtuigen nog langer. Dit heeft te maken met de genoemde ontwikkelperiode en certificeringstijd, én een verantwoord economisch gebruik.

En hoe betrouwbaar is die motor nu uiteindelijk geworden?

In het begin van het straaltijdperk moesten motoren na een relatief korte gebruiksperiode verwijderd worden voor groot onderhoud. We drukken dit wel uit in gemaakte vlieguren en in die tijd was het normaal dat een motor na een 2000 uren vliegen weer verwijderd werd voor onderhoud.

Tegenwoordig zijn gebruiksduren voor dat groot onderhoud uitgevoerd moet worden van 20000-25000 vlieguren normale getallen. We vliegen nu met wide body vliegtuigen met twee motoren betrouwbaar de gehele wereld over. Dit is met name te danken aan die eerder genoemde enorme betrouwbaarheid van de motoren.

Als je weer in een vliegtuig stapt geef ik je graag iets om bij stil te staan; de industrie heeft er 10 jaar aan gewerkt om het vliegtuig en die motoren geschikt te maken voor jouw vlucht en dat is feitelijk een proces wat niet stopt. Nooit stopt.