KLM crew training in 1959: hoe overleef je een noodlanding op de Noordpool?
Bemanningen zijn op alle noodsituaties getraind. Echter kom je soms bijzondere verhalen tegen. Want wat moet je doen na een noodlanding op de Noordpool? Hoe overleef je bij een temperatuur ver onder de nul in een onherbergzaam gebied, met gevaren als onderkoeling en ijsberen op de loer? Geloof het of niet, in 1959 behoorde dit tot een van de scenario’s waar KLM de bemanning op voorbereidde.
Waarom de Noordpool?
Vanaf 1958 vloog de KLM met een Douglas DC-7 vliegtuig vanaf Amsterdam naar Anchorage, Alaska. Na een korte tussenstop vervolgde het vliegtuig de reis over het hart van de Noordpool naar de Japanse hoofdstad Tokio. Hierdoor vloog het toestel een groot deel van de reis over onbewoond gebied en was het ver verwijderd van uitwijkmogelijkheden in het geval van een noodlanding. Hierdoor werd de Noordpool zelf een ongewenste, maar mogelijke landingsplaats. Om goed voorbereid te zijn op dit worstcase-scenario, kregen de aan de poolroute gewijde bemanningen een tweeweekse overlevingscursus in de besneeuwde bossen van Anchorage.
Overlevingstraining
Om goed beslagen ten ijs te komen in het onwaarschijnlijke geval van een gedwongen landing op de Noordpool, werd de hulp ingeroepen van overlevingsexpert Alan Innes Taylor. Deze Amerikaanse veteraan woonde in Canada en had diverse poolexpedities op zijn naam staan. Hij gaf bemanningen van meerdere vliegmaatschappijen overlevingstraining in een vrieskoude omgeving. Taylor gaf bijvoorbeeld les over hoe een reddingsboot als tent kon dienen of hoe men een degelijk kampvuur maakte. De crew leerde tevens hoe ze ijs lieten smelten tot water, hoe ze aandacht trokken van mogelijke redding met grondmarkeringen en hoe reflecterende spiegels door een radar konden worden opgevangen.
Aangepaste nooduitrusting op de DC-7
Naast de gebruikelijke nooduitrusting aan boord van een vliegtuig, werden de DC-7’s op de poolroute voorzien van extra overlevingsmateriaal. Denk aan individuele poolpakken en de bijzonder knusse groepsslaapzak, die door Taylor zelf was ontworpen. Daarnaast waren ook onder meer kaarsen, zonnebrillen en een kookstel in het pakket te vinden. Het meest in het oog springende onderdeel is voor mij het geweer. Zo waren de overlevenden gewapend tegen mogelijke ijsberen en konden zij jagen op het aanwezige wild.
Het straaltijdperk
Hoewel de KLM-bemanning klaar zou zijn voor een kort verblijf op de Noordpool, heeft het gelukkig nooit de opgedane kennis in de praktijk hoeven gebruiken. Met de introductie van de Douglas DC-8 werd voor de KLM het technisch betrouwbaardere Jet Age ingeluid. Aangedreven door een straalmotor had de DC-8 een grotere uitwijkradius dan diens voorganger. De kans op een noodlanding op de Noordpool werd hierdoor kleiner.
Vandaag de dag zijn wij als bemanning natuurlijk nog steeds goed voorbereid op tal van noodsituaties, maar is het overlevingsmateriaal voor de Noordpool – inclusief het jachtgeweer – gelukkig geen onderdeel van de nooduitrusting in het vliegtuig! Een geruststellende gedachte.
