Uniek en typisch Nederlands: de Elfstedentocht

Als senior purser voor KLM-vlieg ik al 27 jaar de wereld rond. Mijn baan past perfect bij mijn passie: reizen. En inmiddels heb ik (op drie landen na) alle landen van de wereld gezien. Als ik in het buitenland vertel dat ik uit Nederland kom, volgen gesprekken over tulpen, windmolens, wiet, voetbal en natuurlijk ‘de Wallen’. Wat voor mij steevast ontbreekt op dit geijkte lijstje is een heel bijzonder typisch Nederlands evenement: de Elfstedentocht.

Want het land waar ik geboren en getogen ben, is pas écht uniek als de temperatuur onder nul graden daalt. Als er een aantal dagen achter elkaar een dikke laag ijs op de sloten, grachten en meren ligt, word ik onrustig en wil ik, waar ik ook ben, maar één ding: zo snel mogelijk naar huis!

Winter wonder Nederland

Hoe langer het vriest en hoe kouder het wordt, hoe meer het leven in Nederland zich naar het ijs verplaatst. Langs het bevroren water, koop je warme chocolademelk, erwtensoep, glühwein en koeken om de dag door te komen. Er staan bankjes op het ijs voor het aan- en uittrekken van schaatsen. Trotse opa’s en oma’s en toeschouwers staan langs de kant terwijl kinderen leren schaatsen, jongens ijshockey spelen en meisjes op kunstschaatsen over het ijs zwieren. Wie je ook bent, oud, jong, bedreven of een leek, het maakt niet uit: ijspret is voor iedereen!

Een zeldzame tocht

Als het lang genoeg vriest in Nederland worden er verschillende tochten georganiseerd over het vele water dat Nederland kent. De ultieme tocht is de Elfstedentocht. Een historische route van 200 kilometer langs de elf steden van Friesland, een van de noordelijke provincies van Nederland. De tocht werd al eeuwen gereden en wordt sinds de 20e eeuw officieel georganiseerd. De omstandigheden om hem te kunnen houden, zijn zeldzaam en daarom komt de tocht niet vaak voor. In totaal zijn er 15 Elfstedentochten georganiseerd; de laatste in 1997.

‘Iet giet oan’

Wanneer de kou zich over het land verspreidt, doen de eerste geruchten de ronde. Speciale ijsmeesters houden de groei van het ijs in de gaten: een minimum van 15 centimeter is een harde voorwaarde voor de tocht. Als het er echt om gaat spannen, begint het journaal met een live verbinding uit Friesland voor de laatste stand van zaken. De vraag die Nederland bezig houdt is: ‘Gaat het door, of niet?’ En als het antwoord ‘It giet oan’ (Fries voor ‘het gaat door) is, staat het hele land op z’n kop. En ik voorop!

Iedereen wilt Nederlander zijn

Op de dag van de Elfstedentocht schaatsen ongeveer 16.000 mensen mee. Miljoenen toeschouwers staan langs de kant om ze toe te juichen en wie er niet staat, zit thuis voor de televisie met familie en lekkernijen. Van ’s morgens vroeg tot ver na middernacht. Ik herhaal nog maar eens: de Elfstedentocht is uniek en typisch Nederlands. Dat iedereen de tocht of de sfeer minimaal één keer in z’n leven meegemaakt moeten hebben, bevestigde de Noorse drievoudig Olympisch kampioen schaatsen Johann Olav Koss met zijn woorden: ‘Toen ik de Elfstedentocht reed, wilde ik Nederlander zijn.’

Beter dan kaas, windmolens en tulpen

In mijn leven heb ik het geluk gehad drie keer de Elfstedentocht te rijden. Ik hoop dan ook van harte dat ik thuis of dichtbij huis ben als de volgende kans zich voordoet. Ik raad alle niet-Nederlanders aan één keer in hun leven deze unieke bijzondere tocht in Nederland mee te maken: het zal je langer bijblijven dan een stukje Nederlandse kaas, een foto met een windmolen of een bezoek aan de Keukenhof!

Loading