Vier opmerkelijke foto’s uit het KLM-archief – III
Tijdens mijn zoektochten naar beeldmateriaal in het historisch beeldarchief van KLM vond ik weer een paar bijzondere foto’s. Beelden met een verhaal of waar iets merkwaardigs mee aan de hand is of die gewoon mooi zijn. Kijk maar.
Gefopt!
Toen ik op zoek was naar foto’s voor het blog over luchtfotografie bij KLM, stuitte ik op deze plaat. Heel mooi, je kunt goed zien hoe het werkt en ook het toestel is mooi. De PH-ABX was een Fokker C-II uit 1924. Het was een tweedekker met plaats voor twee man, de vlieger en een passagier en van oorsprong bedoeld als taxitoestel om passagiers snel van kleine luchthavens naar grotere te kunnen brengen. In principe was de achterste plaats voorzien van een kap, maar voor de luchtfotografie ontbreekt deze bij dit exemplaar.
Als je zo globaal kijkt, dan lijkt het alsof het toestel vliegt, wat vooral komt door de houding van de fotograaf. Maar als je goed kijkt, dan staat deze Fokker gewoon op de grond. De blokken staan voor de wielen en het besneeuwde landschap is dus aanzienlijk dichterbij dan we dachten. We worden dus lichtelijk bedonderd. En ik trapte er ook in eerste instantie in. Eigenlijk had ik het ook aan de propeller kunnen zien, want die staat gewoon stil. De enige vraag die onbeantwoord blijft, is waarom deze foto zo is gemaakt. Met welk doel? Waarschijnlijk om het toestel eruit te knippen en in een andere foto te monteren of zo. Dat gebeurde wel vaker met foto’s in die tijd. Een soort photoshoppen, maar dan in de jaren twintig.
Jeugdherinnering
Ik heb mijn jeugd doorgebracht in een dorp in de Bollenstreek in het westen van Nederland. De Keukenhof was een halfuurtje fietsen. Mijn middelbare school lag een dorp verderop en in de lente fietste ik tussen de bloeiende bollenvelden door. Men kwam er voor uit Japan of Duitsland, en ik had het om de hoek. Vooral hyacintenvelden waren lekker. Die zware zoete lucht die daar vanaf kwam.
Tulpenvelden waren te kort mooi, want tulpen werden snel gekopt, zodat de bol goed kon groeien. Ze stonden er namelijk niet voor de sier, want bollen waren en zijn een exportproduct. Ieder voorjaar is er sinds 1947 het bloemencorso. Dan rijdt er door de Bollenstreek een bonte stoet van vele zogeheten praalwagens waaraan weken bloedig is gewerkt. Begeleid door muziekkorpsen met namen als Da Capo en Adest Musica, majorettes en hoogwaardigheidsbekleders rijden de wagens met een plechtige snelheid de lange route.
Bloemencorso
Ook bedrijven deden mee en op deze foto uit 1950 staat een praalwagen van KLM. Bescheiden van omvang en ontwerp, maar dat waren de meeste in die tijd. Op de voorkant een model van een Convair, toen een van de nieuwste toestellen in de KLM-vloot. Bovenop een gevleugelde klomp, geheel met hyacinten bekleed (net als de rest van de wagen, want die heb je ook in het blauw en dus handig voor KLM) met daarin de dienstregeling van 1950. Achterop een KLM-tas, maar die kun je hier niet zo goed zien.
Als ik het zo bekijk, dan is deze foto gemaakt vlak voordat het festijn losbarstte. De foto is ergens in een zijstraat van ‘mijn dorp’ gemaakt. De kleine opening in het bloementapijt aan de voorkant van de wagen is voor de chauffeur, opdat hij zijn roer recht kon houden. Ik hoor Adest Musica al aankomen…
Kleine zeemeermin
Om je de waarheid te zeggen, vind ik dit een van de meest curieuze foto’s uit het KLM-archief. We zien hier een stewardess die het uniform showt dat in 1966 werd geïntroduceerd. In dit geval doet ze dat met licht opgetrokken knieën, zittend op een van de motoren van een DC-8. Nu ondenkbaar. Wat houding betreft doet ze me het meeste denken aan de ‘Kleine Zeemeermin’, het wereldberoemde bronzen beeldje in de haven van Kopenhagen. Overigens is dat beeldje veel bescheidener in omvang dan ik dacht. Klein zelfs.
De fotograaf heeft vast gedacht: Nu ga ik eens iets creatiefs doen. Niks geen geposeer op het platform, maar juist ‘het andere’. “Meid, gaan eens op die motor zitten. Trapje erbij, niet uitglijden en geen deuken maken met je hakken. Zo, zit je? Niet zo ernstig kijken, je bent je moeder niet aan het begraven.” En de foto werd gemaakt. Als ik haar was geweest, had ik het vertikt.
Tribunes op het platform
Voor het blog van vorige keer over de Uiver was ik op zoek naar geschikt beeld en toen vond ik ook deze. Het zijn de tribunes op het platform van Schiphol voorafgaand aan de huldiging van de bemanning eind november 1934. Ze zijn net klaar met bouwen. Werklui zijn bezig met het opruimen van overgebleven materiaal.
Wat het vooral zo leuk maakt, vind ik tenminste, is dat je een goed beeld krijgt van hoe Schiphol er in die tijd uitzag. De oorspronkelijke bebouwing achter het stationsgebouw staat er ook nog. Een huisje op de dijk en het rijtje langs de toegangsweg naar het stationsgebouw zie je er ook net bovenuit komen. En natuurlijk het KLM café-restaurant “Schiphol” uiterst links. Dit was in de jaren twintig gebouwd en diende ook als verblijf voor vliegers die een nachtje over moesten blijven. Een crewhotel dus eigenlijk. Het was geheel uit hout opgetrokken, want dat scheelde in de fundering. Als het van steen was geweest en niet onderheid, dan was het langzaam maar zeker in de dijk gezakt of er vanaf gegleden.
Schiphol-Oost
Deze dijk is overigens de rand van de Haarlemmermeer, de polder waarin Schiphol lag en nog steeds ligt, zij wat meer naar het midden. De bombardementen van de meidagen van 1940 maakte de bebouwing op de foto met de grond gelijk en het platform zat vol met bomkraters. Na de oorlog verrees op dezelfde plaats het nieuwe Schiphol dat inmiddels, met uitzondering van de verkeerstoren, ook niet meer bestaat. Maar nog steeds zijn er KLM-kantoren gevestigd en staan er hangars waar toestellen worden onderhouden. We noemen het Schiphol-Oost. Soms landt er nog een DC-3.
