‘Voor alles een eerste keer’ – KLM’s eerste hoofdkantoor
Op 7 oktober dit jaar viert KLM haar honderdjarig bestaan. Een bijzondere mijlpaal, die we dan ook groots gaan vieren. We kijken niet alleen terug, maar ook vooruit. Wat hebben we de afgelopen honderd jaar allemaal bereikt? En bovenal; wat voor moois heeft de toekomst in petto? ‘Voor alles een eerste keer’ is een korte serie over het feit dat nu alledaagse dingen ook ergens zijn begonnen. Dit keer: KLM’s hoofdkantoor.
Zoals bij de meeste dingen, loont het om klein te beginnen. Voor het net opgerichte KLM was dit geen uitzondering. Kort na de start opende KLM haar eerste hoofdkantoor. Het pand was gelegen op nummer 13 aan de Herengracht in Den Haag en bestond uit slechts drie kamers. Administratief directeur, Albert Plesman, betrok het pand met drie man personeel op 1 november, 1919.
Herengracht in Den Haag
De kamers waren gelegen op de eerste verdieping van het gebouw, dat tevens het Odeon Theater was. Het voormalig residentiële gebouw was een typisch voorbeeld van de 19e eeuwse eclectische architectuur, welke verdween na 1850. Verschillende architectonische stijlen werden weergegeven in één gebouw. Den Haag breidde zich na 1850 snel uit. Er is vandaag de dag nog steed veel zichtbaar van deze stijl – ook op de Herengracht. De artistieke geschiedenis van het gebouw begon in 1898, toen de Haagse kunstkring – een kunstenaarsgenootschap – het gebouw betrok. De focus lag grotendeels op moderne kunst en stelde onder meer werken van Vincent van Gogh en Jan Toorop tentoon.
Het gebouw was ook het huis van het Verkade theater. Een van Eduard Verkade’s eerste producties is uitgevoerd in de hoofdkamer, die voor deze gelegenheid door de Haagse kunstkring was omgevormd tot auditorium. Verkade was leidend wat betreft de innovaties van het theater in die tijd. In 1913 werd het gebouw gekocht door dezelfde organisatie als de eigenaar van het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen, gelegen op de Zwarteweg, verbonden aan Herengracht 13. Doel hiervan was om het theater te verbinden aan het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen. Later werd het Verkade theater hernoemd tot het Odeon theater.
Nieuw gebouw
KLM bleef in het kantoor op de Herengracht tot 1925. Tegen die tijd was KLM zo ver uitgebreid dat het tijd was voor een nieuw kantoor, gelegen aan de Hofweg. De verhuizing vond plaats op 11 mei dat jaar. Dat was een belangrijke mijlpaal in het jaarrapport van 1925, dat werd gedeeld met de staat: “Het nieuwe kantoor aan de Hofweg heeft een ruimtelijk en modern ontwerp dat bijdraagt aan een verbeterde uitvoering van de continue uitbreidende administratieve en managementtaken. Het informatiekantoor in de hal is ook een grote aanwinst.”
Kapper en supermarkt
Inmiddels hebben verschillende bedrijven hun kantoor gehad in het gebouw op de Herengracht. Vandaag de dag wordt de begane grond bezet door een kapper en een kleine supermarkt. De bovenste verdiepingen zijn omgebouwd tot appartementen.
Vond je dit interessant om te lezen? Dan vind je dit vast ook leuk: KLM’s derde hoofdkantoor.
Herkenbaar?
Komt dit blog je bekend voor? Dat kan kloppen. We plaatsten dit verhaal in 2015, dus eigenlijk is dit een repost. Vooral met onze eeuwviering in het vooruitzicht, vonden we ‘m te leuk om niet nog een keer te delen.
