5 fascinerende feitjes over de zwarte doos
Alle vliegtuigen hebben een zwarte doos; de ‘black box’. Daar heb je vast wel eens van gehoord. Na een vliegtuigongeluk gaan de autoriteiten altijd op zoek naar de zwarte doos omdat deze gegevens zou kunnen bevatten die de oorzaak van het ongeluk helpt vaststellen. Maar wat is zo’n zwarte doos precies? En waarom is hij niet zwart? Voor ik op het KLM hoofdkantoor kwam werken, was ik flight safety trainer en alles wat met vliegveiligheid te maken heeft, boeit me nog steeds. Daarom bespreek ik hier 5 feitjes over de zwarte doos die jou misschien ook verbazen!
1. Hij heet officieel geen zwarte doos
De juiste benaming voor de zwarte doos is Flight Data Recorder (FDR). En dat is wat hij doet: hij registreert vluchtgegevens (flight data) zoals temperatuur, brandstofstroom, vliegsnelheid, hoogte en dalingssnelheid elektronisch zodat deze gegevens na een ongeluk het onderzoek naar de oorzaak ervan kunnen ondersteunen. En eerlijk is eerlijk; de naam ‘ recorder’ is beter dan ‘doos’. De zwarte doos heeft namelijk de vorm van een cilinder.
2. Meestal zijn er twee zwarte dozen
Naast de Flight Data Recorder is ook een Cockpit Voice Recorder (CVR) aan boord. Dit is een opnameapparaat dat geluiden in de cockpit registreert. Zo zijn er vervolgens na een ongeluk gesprekken met bijvoorbeeld de luchtverkeersleiding beschikbaar voor onderzoek. Soms zijn de twee cilinders (FDR en CVR) samengevoegd, waardoor het toch een doos lijkt.
De CVR neemt steeds gesprekken tot een lengte van twee uur op en overschrijft de voorgaande minuten. Ik hoorde ooit een romantisch verhaal over een piloot die iedere twee uur een keer zei; ‘Ik houd van mijn vrouw’, zodat ze dat zou weten als er iets met hem zou gebeuren!
3. Hij is niet zwart maar fel oranje
De zwarte doos is gemaakt van brandwerend materiaal dat fel oranje van kleur is. Het is niet 100% zeker waar de naam zwarte doos of ‘black box’ vandaan komt, maar er zijn verschillende theorieën. Het is wellicht omdat hij vaak zwart geblakerd is na een ongeluk, omdat de eerste zwarte dozen zwart waren geverfd om reflectie tegen te gaan of omdat ‘black box’ de algemene benaming was voor apparaten met in-en uitvoer van data met een complexe werking. Ik dacht zelf dat hij misschien was uitgevonden door de heer Black maar dat blijkt niet waar te zijn. David Warren, een Australische wetenschapper, vond de zwarte doos uit in 1957.
4. Hij bevindt zich niet in de cockpit
De zwarte doos registreert data en geluiden uit de cockpit, maar hij bevindt zich daar niet. Bijna altijd is de zwarte doos in de staart van het vliegtuig geplaatst, waar de structuur van de romp de beste bescherming biedt in geval van een ongeluk.
5. Hij is soms moeilijk te vinden na een ongeluk
De zwarte doos heeft een noodbaken dat wordt geactiveerd als het met water in contact komt. Dan zendt het dertig dagen lang een noodsignaal uit. Op terrein is de zwarte doos lastiger te lokaliseren omdat reddingswerkers dan alleen op de oranje kleur af kunnen gaan. Sommige zwarte dozen zijn nooit teruggevonden. Mocht je ooit ergens een zwarte doos vinden, laat het de autoriteiten dan alsjeblieft weten!
