Dit kreeg je geserveerd als je in 1965 met KLM vloog
Zoals ik wel vaker doe, greep ik laatst in een stapel jaargangen van de Wolkenridder. Dit keer had ik er eentje uit 1965 te pakken. Daarin stond een artikel over catering dat ik zo leuk vond dat ik het hier wel moest delen. Dus dames en heren, bij deze.
Dat klinkt goed
De afdeling die zorgde voor het eten en drinken aan boord droeg in 1965 mooie naam ’Civiele Dienst en catering vliegtuigproviandering’. Een hele mond vol dus. Deze afdeling bestond weer uit kleinere afdelingen die allemaal hetzelfde doel hadden: ‘het serveren van een maaltijd op een schone tray afgestemd op het dagdeel en op eventuele persoonlijke wensen’.
Wat er mee ging
Eerst even een stukje proviandering voor dummies. De bevoorrading in een vliegtuig bestaat uit drie soorten. De vaste bevoorrading bestaat uit onder andere dekens, glaswerk en bestek. De variabele is afhankelijk van het aantal passagiers, zoals maaltijden en alle bederfelijke artikelen. En dan is er nog de bijzondere bevoorrading, zoals babyvoeding, dieetmaaltijden en koshere- en halal maaltijden. Passagiers konden bij reservering hun wensen kenbaar maken die vervolgens aan de keuken werden doorgegeven.
Vooral voor dames
De koks die in de jaren vijftig nog hele diners in de lucht bereidden, waren inmiddels uit de toestellen verdwenen. Maar gekookt werd er nog steeds bij KLM. Op de grond chefte de Civiele Dienst dagelijks voor duizenden passagiers gerechten in elkaar. Niet door de minste koks ook. Een aantal had internationale onderscheidingen in de kookkunst. De cateringtak van KLM mocht dan ook zo’n twintig andere luchtvaartmaatschappijen tot haar klantenkring rekenen. Kennelijk deed deze afdeling het erg goed tijdens een rondleiding op Schiphol. ‘Vooral bij de dames,’ aldus de redactie van Wolkenridder.
Gebraden kip
Ik ben dol op statistische gegevens en onderstaand lijstje is daar geen uitzondering op. Het geeft ook een leuk inzicht in wat passagiers zoal geserveerd kregen. In ieder geval werden in 1965 elke dag:
- 3.000 koude schotels opgemaakt
- 250 kippen gebraden en gefileerd
- 500 kilo vlees gekookt, gebraden of gestoofd
- 3.000 eieren gekookt en gepeld
- 2.000 stuks gebak gebakken
- 250 koshere schotels gemaakt
- 10.000 plateaus opgedekt
- 15.000 koppen schotels, borden en
- 50.000 messen, vorken en lepels afgewassen
De afwas
Na de maaltijd komt de vaat. In het boekjaar 1964-1965 vervoerde KLM 1,6 miljoen passagiers. Even ter vergelijking: in 2012 waren dat er 25,8 miljoen. Voor zo’n flinke afwas (het wegwerpservies kwam pas in 1969) was inmiddels een mooie oplossing gevonden. De spoelkeuken was net gemechaniseerd. Voor die tijd deden ze het gewoon met de hand. Da’s een hoop Dreft.
