Doctor 2 Doctor project: van Nederland naar Afrika
Sinds 2006 werken KLM Health Services, VUmc en KLM samen in het Doctor 2 Doctor project. Dit project heeft als doel om kennis over te dragen tussen twee opleidingsziekenhuizen in Nederland en Kenia. In de praktijk wordt vooral kennis overgedragen van VUmc naar het Moi Teaching and Referral Hospital in Eldoret. Dit ziekenhuis in het noorden van Kenia is het grootste in de regio waar ongeveer 12 miljoen mensen wonen.
Rondlopen in het ziekenhuis is een belevenis op zich. Je kunt duidelijk zien dat het oorspronkelijke gebouw al snel te klein bleek en er in de loop van de jaren allerlei afdelingen bij zijn gebouwd. Al deze gelijkvloerse gebouwen worden verbonden door overdekte looppaden, hier en daar met een flinke helling door de lagere ligging van de verder weg gelegen afdelingen. Ook staan er enkele gebouwen met meerdere verdiepingen die wat grotere afzonderlijke afdelingen huisvesten, zoals het Mother and Baby Hospital en het net geopende Children’s Hospital.
Ik ben hier met Maaike Koning, collega en arbeidshygiëniste, om onze plannen te presenteren voor de samenwerking van het ziekenhuis in Eldoret en KLM Health Services in het Doctor 2 Doctor project. Gelukkig zijn we hier al eerder geweest en kennen we de weg al aardig. Tijdens ons vorige bezoek hebben we veel gepraat met allerlei mensen om uit te zoeken hoe we samen kunnen werken om de arbeidsomstandigheden in het ziekenhuis te verbeteren.
Successen
VUmc heeft de afgelopen jaren enorme successen geboekt. Dokters en verpleegkundigen vliegen naar Eldoret om hun Afrikaanse collega’s te leren dialyseren en transplanteren en er zijn belangrijke winsten geboekt in de overleving van jonge kankerpatiëntjes door interventie van onderzoekers en behandelaars van VUmc. In 2011 en 2012 zijn couveuses en dialyse apparaten door KLM naar Eldoret gevlogen en met veel ceremonieel onthaal door het ziekenhuis in gebruik genomen. Het project mag een groot succes genoemd worden.
Bij de startfase van het project heeft KLM Health Services haar internationale artsennetwerk beschikbaar gesteld en ervoor gezorgd dat alle artsen goed voorbereid en gevaccineerd op reis gingen. Daarna is de rol van KLM Health Services meer naar de achtergrond getreden. De meeste medewerkers van VUmc die voor Doctor 2 Doctor naar Kenia reizen zijn ondertussen al gevaccineerd in de Travel Clinics van KLM Health Services en het artsen netwerk van KLM Health Services in Afrika is niet meer nodig om contacten te leggen en te onderhouden.
Nieuwe samenwerking
De expertise van KLM Health Services gaat echter veel verder dan vaccineren en medische zorg in het buitenland. Vorig jaar werd het idee geopperd om de arbeidsomstandigheden van het personeel in het ziekenhuis te verbeteren. Eerst werd hier vrij sceptisch op gereageerd, omdat men niet overtuigd was dat het ziekenhuis hier al klaar voor was. Maar toen eenmaal contact was opgenomen met het ziekenhuis, bleek al gauw dat er wel degelijk behoefte was aan samenwerking op het gebied van preventie van ziekte bij personeel.
Tijdens ons bezoek in februari kregen we de indruk dat rugklachten bij verplegend personeel als het grootste probleem gezien werden. We presenteerden dan ook een plan om het verplegend personeel bewuster te maken van de risico’s op rugklachten door een continue monitoring van mensen op de werkvloer. Het was best spannend, omdat we niet wisten of de aanwezige verpleegkundigen, fysiotherapeuten, opleiders en managers het met ons voorstel eens zouden zijn. Gelukkig zijn de reacties na onze presentatie super enthousiast en wil iedereen graag meewerken.
Het is fantastisch om te zien hoe de verpleegkundigen reageren als ze horen dat we niet de zoveelste Amerikanen of Denen zijn die een project voor de patiënten komen opstarten. Nee, wij komen om jullie werkomstandigheden beter te maken! Het project past goed in de filosofie van het Doctor 2 Doctor project, waarin vraaggestuurd gewerkt wordt en kennisoverdracht centraal staat.
Andere setting
Op de afdelingen hebben we gezien onder welke omstandigheden de medewerkers hun werk uitoefenen zodat we de trainingen beter aan kunnen laten sluiten op de situatie in de praktijk. Alle bedden hebben bijvoorbeeld ongelijke hoogtes, omdat ze vanuit de hele wereld gedoneerd worden. Door ruimtegebrek liggen patiënten vaak met z’n tweeën in één bed. De ruimte tussen de bedden is minimaal, er is weinig personeel en er zijn veel, héél veel patiënten. Als de verpleegkundigen even rust hebben, zitten ze op plastic tuinmeubilair en oude doorgezakte stoelen zonder rugleuning.
Allemaal dingen waar we het liefst morgen wat aan zouden willen doen, maar we beseffen ons heel goed dat dat niet kan. Laten we dus maar gewoon beginnen met het trainen van de trainers, zoals VUmc ooit begonnen is met het teachen van de teachers!
Lees meer over het Doctor 2 Doctor project.
